In een eerder blog hadden we het al over duurzaam bouwen, de wet- en regelgeving hieromtrent en de ontwikkelingen. Het is soms lastig om vast te stellen hoe duurzaam een gebouw is. Investeerders, opdrachtgevers, bouwers hebben allemaal hun eigen ideeën en meningen over duurzaam bouwen. In deze blog kijken we naar hoe de milieuprestaties van gebouwen te berekenen zijn.
De milieuprestatie van gebouwen (MPG) is een cruciale maatstaf in het bepalen van de duurzaamheid van gebouwen in Nederland. Het is een van de belangrijkste duurzaamheidseisen voor het bevorderen van circulair bouwen.
Milieuprestaties van gebouwen
Omdat het vaak lastig is om vast te stellen hoe duurzaam een gebouw is, is er een bepalingsmethode waarmee de milieuprestatie van een gebouw of bouwwerk te meten is.
De milieuprestatie van een gebouw wordt berekend met de Bepalingsmethode milieuprestatie van gebouwen en GWW-werken. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van de bijbehorende Nationale Milieudatabase. Hiermee wordt berekend wat de gevolgen van bepaald materiaalgebruik zijn voor het milieu.
De MilieuPrestatie Gebouwen (MPG) geeft bij alle materialen die in een gebouw worden toegepast aan wat hun milieubelasting (impact op het milieu) is. Het gaat hierbij om nieuwe gebouwen in de Burgerlijke en Utiliteitsbouw (B&U): nieuwe kantoorgebouwen die groter zijn dan 100m² en nieuwbouwwoningen. Echter, wordt de MPG nu ook een opkomend criterium van opdrachtgevers in aanbestedingen in de GWW (Grond/Weg/Waterbouw). GWW omvat een groot aantal disciplines in deze bouwtak zoals de bouw van dijken, bruggen, kanalen, cultuurtechnisch grondwerk, baggerwerken, waterbouw en wegenbouw.
De MPG berekend de totale milieu impact van deze gebouwen. Alle milieueffecten samengevoegd in één enkele score uitgedrukt in Euro per m2/per jaar). Dit heet ook wel de schaduwprijs (schaduwkosten) van een gebouw. De MPG is overigens bij elke aanvraag voor een omgevingsvergunning verplicht.
Hoe worden de milieuprestaties van gebouwen gemeten?
De uitkomst van de berekening van de MPG wordt uitgedrukt in 1 getal waardoor ontwikkelaars zien welke bouwdelen de meest (negatieve) effecten voor het milieu veroorzaken en zo het ontwerp kunnen verbeteren. Hoe lager het getal hoe duurzamer het materiaalgebruik. Met deze uitkomst kan onderbouwd worden om voor duurzame oplossingen te kiezen en gebouwen op te leveren die beter zijn voor het milieu.
In het Bouwbesluit 2012 staan de wettelijke eisen voor de duurzaamheid van nieuwe gebouwen. Met deze bepalingsmethode kan uitgerekend worden of het gebouw voldoet aan die wettelijke eis.
De grenswaarde voor deze MPG score was in 2018 maximaal 1,0 Euro/m2/jaar. Maar deze is op 1 juli 2021 deze aangescherpt naar een score van 0,8 voor nieuwe woningen (let op: dit geldt niet voor kantoren). Uiteindelijk is hiervoor het doel om deze score nog meer te verscherpen en in 2030 de score te halveren (0,5) voor zowel nieuwe kantoren als woningen. Hoe duurzamer het materiaalgebruik, hoe lager de milieu impact van het gebouw – en des de beter (lager) de milieuprestatie van het gebouw zal zijn.
De MPG wordt berekend door gebruik te maken van de milieukostenindicator.
Waarom wordt er gebruikt gemaakt van de milieukostenindicator?
De milieukostenindicator (ook wel MKI) is een single-score indicator en wordt dus gebruikt om de MPG te berekenen. Zoals hierboven beschreven voegt de MKI alle relevante milieueffecten samen in één enkele score. Deze score toont de milieu schaduwkosten van een product of project. Om deze te berekenen worden de stappen uit bovenstaande afbeelding gebruikt.
Omdat de milieu-gegevens in de MKI afkomstig zijn uit verschillende bronnen, varieert de impact op het milieu ook. Om deze reden wordt de milieukostenindicator ingezet. Door de single-score indicator verenigt en vereenvoudigt de MKI verschillende milieugegevenspunten in één getal waardoor de milieu-effecten beter vergeleken kunnen worden.
Maar, de meeste emissies worden niet gemaakt tijdens de productie maar over de hele toeleveringsketen. De milieu-impact hiervoor wordt gemeten door het uitvoeren van een levenscyclusanalyse, de LCA-systematiek.
De milieu impact bepalen volgens de LCA-systematiek
Bovenstaande methode is op basis van de levenscyclusanalyse (LCA) systematiek gecalculeerd. Deze systematiek is er voor de berekening van de milieueffecten van bouwmaterialen, producten, samengestelde bouwdelen of volledige bouwwerken. De LCA-systematiek neemt de hele cyclus van een product in beschouwing: van winning van de grondstof, productie en transport tot gebruik en sloop van het gebouw. Daarnaast maakt de systematiek ook zichtbaar welke secundaire en hernieuwbare grondstoffen worden gebruikt. Hierdoor wordt direct zichtbaar waar de grootste winst te behalen valt met betrekking tot verduurzaming.
Welke goedgekeurde rekeninstrumenten zijn er?
Een rekeninstrument moet goedgekeurd zijn door Stichting Bouwkwaliteit (SBK) om te mogen worden gebruikt voor de wettelijk verplichte berekening. Voor woning- en utiliteitsbouw zijn dat de volgende:
- GPR Gebouw en GPR Bouwbesluit (W/E adviseurs)
- MPGCalc (DGMR)
- MRPI MPG-software (MRPI)
- One Click LCA (Bionova)
De milieuprestatie-eisen van nieuwe gebouwen worden in de toekomst steeds verder aangescherpt. In een volgende blog gaan we dieper in op biobased bouwen.